Wat deed de jonge Peruaan vorige maand met een mummie in zijn tas?
Hilariteit en afschuw vochten om voorrang bij het bericht eind februari over een jonge Peruaan in Puno die met een mummie in een bezorgtas over straat ging. Hij had het over Juanita, zijn ‘spirituele vriendin’. Waarschijnlijk verwees hij daarmee naar de beroemde mummie met dezelfde naam die in 1995 werd ontdekt op de berg Ampato, op meer dan 6.000 meter hoogte. De Amerikaanse antropoloog Johan Reinhard en zijn Peruaanse kompaan Miguel Zárate werden wereldnieuws met deze spectaculaire vondst. Het bleek een bevroren meisje te zijn van naar schatting 12 jaar oud. Ze was waarschijnlijk geofferd aan de Apus, de goden van de Inca’s. Gelet op haar kleding en de in het graf gevonden voorwerpen, waaronder gouden en zilveren beeldjes, was zij afkomstig uit een adellijke familie uit Cuzco. Met cocabladeren en chicha (maisbier) werd zij waarschijnlijk verdoofd in een ceremonie die capacocha wordt genoemd. Hiermee dachten de Inca’s de goden gunstig te kunnen stemmen na uitbarstingen van de vulkanen Misti en Sabancaya in het zuiden van Peru. Dat is althans wat wetenschappers denken dat er is gebeurd.
Juanita is te zien geweest in Japan en de Verenigde Staten en daarna teruggekeerd naar Peru. Het gaat om een van de best bewaarde mummies uit de Andes. Zij is tegenwoordig te bewonderen in het museum van de Universidad Católica de Santa María in Arequipa. Er zijn inmiddels veel meer mummies gevonden, geholpen door de klimaatverandering waardoor ook in de Andes veel gletsjers langzamerhand verdwijnen. Over deze mensenoffers ging de tentoonstelling Inca’s Capac Huacha, in 2010 te zien in het Wereldmuseum te Rotterdam. In de Andesculturen speelden ze een belangrijke rol als intermediair tussen de wereld van de mensen en die van de goden en voorouders. Onder redactie van conservator Edward de Bock verscheen een fraaie catalogus die op internet als tweedehands exemplaar nog te verkrijgen is. Een aanrader voor wie geïnteresseerd is in de Andesculturen en het intrigerende fenomeen van rituele mensenoffers. En voor wie denkt dat dit iets is uit een obscuur en ver verleden: hoeveel jonge soldaten zijn sindsdien geofferd in zinloze oorlogen ter meerdere eer en glorie van het vaderland?
De mummie die de jonge Peruaan in februari meedroeg, bleek overigens een man te zijn, van ongeveer 45 jaar toen hij 600 tot 800 jaar geleden overleed en werd gemummificeerd.
reageren